Γλυκές αναμνήσεις μιας Αθήνας που πέρασε ανεπιστρεπτί φέρνουν στον νου οι θύμησες των παλιών κινηματογράφων που λειτουργούσαν στις γειτονιές της.
Περισσότερα από 100 χρόνια έχουν περάσει από τότε που το σινεμά ήρθε (ευτυχώς, για να μείνει) και στην Ελλάδα. Το 1896 έγινε η πρώτη κινηματογραφική προβολή στην Αθήνα, το 1897 στην Θεσσαλονίκη.
Αρχικά, μάλιστα, τίποτα δεν ήταν σταθερό. Ήταν τότε που το καλοκαίρι έβγαινε στις πλατείες στην Αθήνα ο φορητός κινηματογράφος, ο οποίος περιφερόταν από περιοχή σε περιοχή. Μετά, ήρθαν δύο σταθεροί κινηματογράφοι σε δύο από τις πιο πολυσύχναστες πλατείες, που όπως και σήμερα συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου. Πρόκειται για το Ζάππειο και το Σύνταγμα, πλατείες όπου οι κινηματογραφικές προβολές γίνονται πλέον με συνέπεια και πρόγραμμα, αν και παραμένουν κάτω από τον έναστρο ουρανό…
Η αγάπη του κοινού για το θέαμα και η παγκόσμια λατρεία για την έβδομη τέχνη κινητοποιεί επενδυτές της εποχής, που αποφασίζουν λίγα χρόνια αργότερα, μεταξύ 1910 και 1920, να ανεγείρουν κτίρια που προορίζονταν για σινεμά.
Έτσι, στο τέλος του 1920 έξι χειμερινοί κινηματογράφοι αγκαλιάζονται από το κινηματογραφόφιλο κοινό και κατά μία περίεργη σύμπτωση οι περισσότεροι (τέσσερις) βρίσκονται στην οδό Σταδίου!
Σινεμά πολυτελείας
Μία δεκαετία μετά, οι αίθουσες πολλαπλασιάζονται. Τα χρόνια πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο λειτουργούν και σινεμά πολυτελείας (για παράδειγμα το Ρεξ ή το Παλλάς), που όμοιά τους δύσκολα θα έβρισκε κανείς σε άλλες πόλεις της Ελλάδας πέρα από την Αθήνα.
Πάντως, τις παραμονές της κήρυξης του πολέμου περισσότερες από 100 αίθουσες (χειμερινές και θερινές) στην Αθήνα κι άλλες 200 στην υπόλοιπη Ελλάδα πρόβαλλαν ταινίες της εποχής.
Ο πόλεμος ανέτρεψε φυσικά τα δεδομένα και η κατάρρευση του Μετώπου άλλαξε όχι μόνο τον αριθμό των σινεμά που λειτουργούσαν, αλλά και τη σύνθεση του κοινού. Ήταν πια οι Γερμανοί στρατιώτες που κάθονταν στις αναπαυτικές πολυθρόνες για να δουν μια ταινία.
Μεταπολεμικά, το διψασμένο κινηματογραφόφιλο κοινό εισρέει σωρηδόν στα σινεμά σε όλη τη χώρα, αναδεικνύοντάς τα στην πιο δημοφιλή κατηγορία διασκέδασης. Κι αυτή ήταν ίσως η καλύτερη εποχή των σινεμά στην Ελλάδα.